სოციალურ მეცნიერებათა კვლევის მეთოდები

მეორე შეხვედრა

• ლექცია: თვისებრივი და რაოდენობრივი მეთოდები
• სემინარი:

• ეპისტემოლოგია: ფილოსოფიური სწავლება ცოდნის და შემეცნების ბუნების შესახებ

• რა შეიძლება იყოს მიჩნეული მეცნიერულ ცოდნად

• ობიექტური რეალობა არსებობს, მისი გაგება და ზოგადი კანონზომიერებების დადგენა შესაძლებელია;

• კონტი, დიურკემი, ბეკონი, პოპერი, ტალკოტ-პარსონსი, მერტონი, ლაზარსფელდი…

• ფენომენალიზმი: მეცნიერულ ცოდნად ჩაითვლება მხოლოდ ის, რაც წარმოადგენს ფენომენს და და რისი შეგრძნებაც შეიძლება.

• დედუქტივიზმი: თეორიის მიზანი ჰიპოთეზის შექმნაა, რაც თავის მხრივ უნდა შემოწმდეს.

• ინდუქტივიზმი: ცოდნა ფაქტების შეგროვებით წარმოიშობა, რომლებიც კანონთა საფუძველს წარმოადგენენ

• სამეცნიერო კვლევა ობიექტურად უნდა ჩატარდეს

• პოზიტიური და ნორმატიული დებულებები განსხვავებულია; სამეცნიერო კვლევის საგანს პირველი მათგანი წარმოადგენს

  • პოზიტიური დებულება: როგორია სამყარო?
  • ნორმატიული დებულება: როგორი უნდა იყოს სამყარო?

• ადამიანები და ბუნების მეცნიერების კვლევის ობიექტები განსხვავებულია

• სოციალურმა მეცნიერებმა სოციალური ქმედების სუბიექტური მნიშვნელობა უნდა შეისწავლონ, და არა - კანონზომიერებები

• ვებერი (Verstehen - გაგება), ჰუსერლი, შუცი…

• ფენომენოლოგია: მკვლევრის მიზანია, გაიგოს, თუ როგორ აღიქვამენ ადამიანები გარემომცველ სამყაროს

,,მიდგომა, რომლითაც ბუნებისმეტყველები სამყაროს შეისწავლიან, მოლეკულების, ატომებისა თუ ელექტრონებისთვის არაფერს წარმოადგენს. მაგრამ სოციალური მეცნიერის დაკვირვების ველს - სოციალურ რეალობას - მისი მცხოვრებლებისთვის სპეციფიური მნიშვნელობა გააჩნია'' (Schutz, 1962)

• ჰერმენევტიკა: მეთოდოლოგია, რომლის მეშვეობით შესაძლებელია ადამიანურ ქცევათა და ამ ქცევების შედეგების ინტერპრეტაცია

• სიღრმისეულად შეისწავლის სოციალურ ცხოვრებას

• ,,ბუნებრივი გარემოს'' მნიშვნელობა

• ფენომენის გაგების და ინტერპრეტაციის მნიშვნელობა

• სიღრმისეული ინტერვიუ

• ფოკუსჯგუფი

• ცხოვრების ისტორია

• ზეპირი ისტორია

• დაკვირვება

• მონოგრაფიული გამოკვლევა

• ადამიანები საგნებს მნიშვნელობებს ანიჭებენ და ამ მნიშვნელობების მიხედვით მოქმედებენ

• საგანთა მნიშვნელობა ყალიბდება სოციალური ინტერაქციის პირობებში

• სოციალური მოქმედება დამოკიდებულია ინტერპრეტაციის პროცესზე

• საგანთა მნიშვნელობა იცვლება ინტერპრეტაციის პროცესში

Blumer, 1969

• რაოდენობრივი კუთხით შეისწავლის სოციალურ ფენომენს

• რამდენი?

• აღწერს და გამოავლენს მიზეზშედეგობრივ კავშირებსა და ასოციაციას

  • კაუზალობა და კორელაცია

• სოციალური გარემო შესაბამის კანონებს ემყარება, რომელთა გაზომვა და გამოვლენა შესაძლებელია

• მასობრივი გამოკითხვა

• რანდომიზებული ექსპერიმენტი

• აღწერა და ე.წ. კამერალური სტატისტიკა

• ე. წ. დიდი მონაცემები

• შერეული მეთოდები

• ინტერაქტიული კონტინუუმი

• ნახეთ ამ ორი მხატვრული ფილმიდან ერთ-ერთი:
  • სამზარეულოს ისტორიები (რუსულ ენაზე) ან სტენფორდის ციხის ექსპერმინეტი (ინგლისურ ენაზე)
• მცირე ესე, Microsoft Word-ის დოკუმენტის მაქსიმუმ ერთი გვერდი, 12 ზომის Sylfaen შრიფტით და სტრიქონებს შორის 1.5 დაშორებით.
  • რაში მდგომარეობდა ფილმში გადმოცემული კვლევის არსი?
  • თქვენი აზრით, რა ტიპის მეთოდებია გამოყენებული აღწერილი კვლევებისას?
  • აწყდებიან თუ არა ფილმის გმირები ეთიკურ პრობლემებს? თუ დიახ, კონკრეტულად რას?
• ფაილი მომდევნო ლექციის დაწყებამდე ატვირთეთ ამ ბმულზე

• ჯგუფებში გაეცანით ჩემს მიერ დარიგებულ სტატიებს და მოამზადეთ მცირე პრეზენტაცია

• რას იკვლევენ ავტორები?

  • რა ფენომენს?
  • რომელი კონკრეტული ჯგუფი აინტერესებთ მათ?
  • რა კითხვებზე ცდილობენ პასუხის გაცემას?
  • არის თუ არა კვლევა კონცენტრირებული რომელიმე კონკრეტულ არეალზე?

• რა მიდგომას იყენებენ ავტორები და რატომ?

  • თვისებრივს თუ რაოდენობრივს? დაასაბუთეთ

• თქვენი აზრით, რამდენად ამომწურავად მოახერხეს ავტორებმა დასმული საკითხის შესწავლა?